Cumhuriyetin İlanından Sonra Yapılan Yenilikler Nelerdir? Genellikle ödevlerde karşımıza çıkan bu soruyu sizlere detaylıca cevapladık. Genel olarak Cumhuriyet ilanından sonra birçok yenilik yapılmıştır. 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet ilan edilince yönetimde söz hakkı halkın olmuştur. Cumhuriyetin hayatımıza girmesiyle ülkemizin yönetim şekli büyük ölçüde değişmiştir. Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyet ilan edilince Türkiye’yi çağdaş bir ülke konumuna çıkarmak için Siyasal, Hukuk, Toplumsal, Ekonomik, Tarım, Sanayii, Ticaret Bayındırlık, Eğitim ve Kültür alanında birçok yenilik yapmıştır.
Cumhuriyetin İlanından Sonra Yapılan Yenilikler Nelerdir?
- Latin Alfabesi kabul edildi,
- Şapka kanunu,
- Kılık-kıyafette değişiklik,
- Saat ve ölçülerde değişiklik,
- TDK ve TTK kurumları kurulmuştur
- Halifelik kaldırılmıştır.
- Soyadı kanunu getirildi ve Mustafa Kemal’e, Atatürk soyadı verildi.
- Din-devlet işleri birbirinden ayrıldı.
Cumhuriyetten Sonra Siyasal Alanda Yapılan Yenilikler
- Saltanatın kaldırılması
- Ankara’nın başkent olması
- Cumhuriyetin ilanı
- Halifeliğin kaldırılması
- Siyasi Partiler kuruldu. (Cumhuriyet Halk Fırkası, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Serbest Cumhuriyet Fırkası)
Cumhuriyetin İlanından Sonra Hukuk Alanında Yapılan Yenilikler
- İlk anayasa Teşkilat-ı Esasiye ilan edildi.
- Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 anayasası ilan edildi.
- Medeni Kanun ilan edildi ve bu kanun İsviçre’den alındı.
- Birden fazla kadınla evlenme yasaklandı.
- Mirasta ve boşanmada kadın erkek eşitliği geldi.
- 8 Mayıs 1928’de Borçlar Kanunu -İsviçre’den
- 10 Mayıs 1928’de Ticaret Kanunu–Almanya’dan
- 1Temmuz 1928’de Ceza Kanunu – İtalya’dan alınarak ilan edildi.
Cumhuriyetten Sonra Eğitim ve Kültür Alanında Yapılan Yenilikler
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu ilan edildi. Eğitim öğretim laikleştirildi. Bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Medrese ve okul ikiliğine son verildi.
- Latin alfabesi kabul edildi.
- Türk Tarih Kurumu kuruldu.
- Türk Dil Kurumu kuruldu.
- Topkapı Sarayı müze haline getirildi. Etnografya Müzesi ve Güzel Sanatlar Akademisi açıldı.
- İstanbul Üniversitesi ve Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi açıldı.
Cumhuriyetin İlanından Sonra Toplumsal Alanda Yapılan Yenilikler
- “Şapka Kanunu” çıkarıldı.
- Tekke, zaviye ve türbeler çıkarılan bir kanunla kapatıldı.
- 1934 çıkarılan bir kanunla din görevlilerinin dini elbiselerle ibadet yerleri dışında dolaşmaları yasaklandı. En yetkili kişi hariç (Diyanet İşleri Başkanı gibi)
- Yılında Hicri ve Rumi takvimler kaldırılarak Miladi takvim kabul edildi. 1 Ocak 1926’dan itibaren uygulamaya geçildi.
- 1931 Yılında bir kanunla Okka ,arşın vb. yöresel ölçü birimleri yerine Kilo, metre ve litre gibi ölçü birimleri kabul edildi.
- 1935 Yılında hafta sonu tatili Cuma’dan Pazar gününe alındı.
- Soyadı Kanunu kabul edildi.
- Türk Kadınına Siyasi Haklar Verildi:
- 30 Nisan 1930’da belediye seçimlerinde seçmen olma hakkı,
- 26 Ekim 1933’te muhtar seçme ve köy ihtiyar heyetine seçilme hakkı,
- 5 Aralık 1934’te milletvekili seçilme ve seçme hakkı verildi.
Cumhuriyetten Sonra Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler
- “İzmir İktisat Kongresi” toplandı. Milli ekonominin hedefleri belirlendi. Yatırım yapacak şirketlere kolaylık sağlanacağı, milli bankanın kurulacağı, demiryolu yapımına önem verileceği, yerli malı kullanımı teşvik edileceği belirtilmiştir. Ayrıca kongrede “Misak-ı İktisadi” (Ekonomi Andı) ilan edildi. Buna göre ekonomik kararlar uygulanırken ekonomik bağımsızlığın titizlikle korunması kararlaştırıldı.
- Özel teşebbüsün yetersiz olmasından dolayı 1930’dan itibaren “Devletçi” bir ekonomi politikası uygulanmaya başlanmıştır.
- 1933 yılında “İlk Beş Yıllık Kalkınma Planı” hazırlandı ve başarıyla uygulandı.
Cumhuriyetin İlanından Sonra Tarım Alanında Yapılan Yenilikler
- Köylünün durumunu düzeltmek için Aşar (Öşür) vergisi 1925’te kaldırıldı.
- Ziraat Bankasının verdiği kredi artırıldı.
- Çiftçinin tarımda makine , iyi tohum , gübre ve ilaç kullanımı teşvik edildi.
- Çiftçiye damızlık hayvan, tohum, fidan , borç para verildi.
- 1929’da “Tarım Kredi Kooperatifleri” kuruldu.
Cumhuriyetin İlanından Sonra Sanayi Alanında Yapılan Yenilikler
- 1925’te “Sanayi ve Maadin Bankası” kuruldu (Yıpranmış Osmanlı tesislerini tamir etmek için.)
- 1927’de “Teşvik-i Sanayi Kanunu” çıkarıldı (Halk sanayiye teşvik edildi, ancak halkın gücü olmadığından “Devletçilik” politikası izlendi.).
- 1933’te “İlk Beş Yıllık Sanayi Planı” hazırlandı.
- 1933’te Sümerbank kuruldu.
- 1938’de “İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı” hazırlandı. Ancak 1939’da II. Dünya Savaşı’nın çıkması bu planın uygulanmasına engel olmuştur.
- Ülkedeki madenleri aramak için 1935’te Maden Tetkik Arama Enstitüsü (M.T.A) kuruldu. Madenleri işlemek içinde Etibank kuruldu.
- 1939’da Türkiye’nin ilk demir çelik fabrikası olan Karabük Demir-Çelik Fabrikası kuruldu.
Cumhuriyetin İlanından Sonra Ticaret Alanında Yapılan Yenilikler
- 1924’te İş Bankası kuruldu (İş sahiplerine kredi vermek amacıyla kuruldu).
- 1 Temmuz 1926’da “Kabotaj Kanunu” çıkarıldı. Böylece Türk karasularında yolcu ve yük taşıma hakkı yalnızca Türk gemilerine verildi. Ayrıca Denizbank’ın kurulmasıyla denizcilik faaliyetleri artmıştır.
Cumhuriyetten Sonra Bayındırlık Alanında Yapılan Yenilikler
- Demiryolları yabancı şirketlerin elinden alınarak devletleştirildi. Yeni demiryolları yapıldı. Cumhuriyetin ilanından 1938 yılına kadar 3360 km demiryolu yapılmıştır.
- Osmanlı Devleti’nden 18335 km kalan karayolu 1948 yılında 45000 km’ ye çıkmıştır.
- Denizcilik alanında Kabotaj Kanunu çıkarılmış ve yeni liman ve iskeleler yapılmıştır.
- Pek çok yeni şehir ve kasaba inşa edilerek modern bir görünüm almıştır.
