Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) tarafından açıklanan 2021 yılı Mayıs ayı verileri; yerli yatırımcıların finansal varlıklarının son bir yılda yüzde 27 büyüyerek 5.7 trilyon liraya yaklaştığını ortaya koydu. TSPB verilerine göre, 2021 yılı Nisan ayındaki düşüşün ardından yeniden yükselişe geçen yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları ise son bir yılda yaklaşık yüzde 70 büyüyerek mayıs ayı sonunda 405.3 milyar liraya çıktı.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB), 2021 yılı Mayıs ayı özet finansal piyasa verilerini açıkladı. TSPB tarafından açıklanan verilere göre, 2020 yılı sonunda 5 trilyon 281 milyar lira olan yurtiçi yerleşiklerin (yerli yatırımcılar) finansal varlıkları, bu yılın ilk beş ayında 396.1 milyar lira artarak mayıs ayı sonunda 5 trilyon 677 milyar liraya yükseldi. TSPB’nin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derleyerek hazırladığı özet finansal piyasa verilerine göre, geçen yılsonunda 615.7 milyar lira olan yurtdışı yerleşiklerin (yabancı yatırımcı) finansal varlıkları ise beş ayda 48.7 milyar lira düşerek 567 milyar liraya geriledi. TSPB verilerine göre Mayıs 2020 ve Mayıs 2021’i kapsayan bir yıllık bazda bakıldığında yerli yatırımcıların finansal varlıkları yüzde 27, yabancı yatırımcıların finansal varlıkları ise yüzde 17,2 oranında arttı. TSPB verileri, nisan ayında yaşanan gerilemeye rağmen, yerli yatırımcıların finansal varlıklarında yıllık bazda en yüksek artışın, hisse senedi varlıklarında yaşandığını ortaya koydu.
Yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları mayıs ayında yeniden yükseldi
Borsa İstanbul’da yaşanan gerilemeye rağmen, geçen yıl mayıs ayı sonunda 239.7 milyar lira olan yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları, bir yılda yüzde 69,1 oranında artarak 2021 Mayıs ayı sonunda 405.3 milyar liraya çıktı. Bu tutarın 173.7 milyar lirası kurumsal yatırımcılar ve tüzel kişilere, 231.6 milyar lirası ise bireysel yatırımcılara ait. Yerli yatırımcıların hisse senedi varlıklarında, bu yılın ilk beş ayında ise yüzde 6,4 (24.5 milyar TL) artış yaşandı.
Hisse senedi aktif yatırımcı sayısında tarihi rekor
2020 yılı sonunda yaklaşık 2 milyon olan Borsa İstanbul hisse senedi piyasasında bakiyeli yatırımcı sayısı, halka arzların eşit dağıtımlı olmasının da etkisiyle bu yılın nisan ayında 2 milyon 674 bin gibi tarihi rekor seviyelerine ulaştı. Bakiyeli yatırımcı sayısı mayıs ayında ise 2 milyon 517 bin seviyesine geriledi. TSPB verilerine göre, 2020 yılı sonunda 1.4 milyon olan hisse senedi piyasasında ayda en az bir kez işlem yapan yatırımcı (aktif yatırımcı) sayısı ise bu yılın nisan ayı sonunda 1 milyon 959 binin üzerine çıkarak tarihi rekor kırdı. Hisse senedi aktif yatırımcı sayısına yıllık bazda bakıldığında yaşanan artış çok daha net bir şekilde ortaya çıkıyor. TSPB verilerine göre, geçen yıl mayıs ayı sonunda 786.4 bin olan hisse senedindeki aktif yatırımcı sayısı, son bir yılda 1 milyon 173 bin arttı. Pay senedinde aktif yatırımcı sayısı artarken, piyasalarda yaşanan dalgalanmaya bağlı olarak VİOP ve kaldıraçlı işlemlerdeki aktif yatırımcı sayıları ise geriledi. Bu yılın şubat sonu itibariyle 40 bin 498 olan VİOP’taki aktif yatırımcı sayısı nisan ayı sonunda 36 bin 367’ye geriledi. Aynı şekilde şubat ayında 10 bine yaklaşan ve mart ayında 10 binin üzerine çıkan kaldıraçlı işlemlerdeki aktif yatırımcı sayısı nisan ayında 9 binin altına gerildi.
Yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıkları beş ayda yüzde 21 geriledi
Yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları büyürken yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıkları düşüyor. TSPB verilerine göre, geçen yıl mayıs ayı sonunda 254.8 milyar lira olan yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıkları, yüzde 12 oranında artarak bu yılın mayıs sonunda 285.6 milyar lira oldu. TSPB verileri üzerinden yabancı yatırımcıların hisse senedi yatırımlarına ayrıntılı olarak bakıldığında son yıllarda düşüş trendine girdiği görülüyor. Geçen yılsonu itibariyle 361.7 milyar lira olan yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıkları bu yılın ilk beş ayında yüzde 21 oranında düşüşle mayıs ayı sonunda 285.6 milyar liraya geriledi.
Yerli yatırımcıların varlıkları bir yılda yüzde 27 arttı
TSPB verilerine Mayıs 2020 ve Mayıs 2021’i kapsayan bir yıllık bazda bakıldığında Türkiye’de yerleşik kurumsal, tüzel ve bireysel yatırımcıların finansal varlıklarının yüzde 27 büyüyerek 4 trilyon 466 milyar liradan, 5 trilyon 677 milyar liraya çıktığı görülüyor. Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği verilerine göre, son bir yılda yerli yatırımcıların finansal varlıklarında en yüksek büyüme hisse senedinin ardından yüzde 61 oranıyla varlığa dayalı menkul kıymet ve varlık teminatlı menkul kıymet varlıklarında yaşandı. Geçen yıl mayıs sonunda 23.1 milyar lira olan yerli yatırımcıların varlığa dayalı menkul kıymet ve varlık teminatlı menkul kıymet varlıkları, 2021 Mayıs ayı sonunda 37.2 milyar liraya çıktı. TSPB verilerinin Mayıs 2020 ve Mayıs 2021’i kapsayan bir yıllık dönemde, yerli yatırımcıların Döviz Tevdiat Hesaplarındaki varlıkları yüzde 41 artarak 1 trilyon 922 milyar liraya, TL mevduatları ise yüzde 17 artarak 1 trilyon 645 milyar liraya çıktı. Aynı dönemde yerli yatırımcıların eurobond (kamu) varlıkları yüzde 43, eurobond (özel) varlıkları yüzde 34 oranında arttı. Yerli yatırımcıların kamu, özel toplam eurobond varlıkları 370.5 milyar lira oldu.
Yabancı yatırımcıların finansal varlıkları son beş ayda 48.6 milyar lira geriledi
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından açıklanan 2021 yılı Mayıs ayı özet finansal piyasa verilerine göre, yabancı yatırımcıların finansal varlıkları bir yılda yüzde 17,2 oranında arttı. 2020 Mayıs sonunda 483.7 milyar lira olan yabancı yatırımcıların finansal varlıkları, 2021 Mayıs sonunda 567.1 milyar liraya çıktı. Yabancı yatırımcıların finansal varlıklarında bir yıllık bazda artış olsa da 2021 yılının ilk beş ayında önemli bir düşüş söz konusu. TSPB verilerine göre 2020 sonu itibariyle 615.7 milyar lira olan yabancı yatırımcıların Türkiye’deki finansal varlıkları, 2021 yılının ilk beş ayında 48.6 (yüzde 7,9) milyar lira geriledi.
Halka açık şirketlerin piyasa değeri dört ayda yüzde 9,4 geriledi
Yerli bireysel yatırımcıların düşük faiz ve dijital olanakların artmasıyla 2019 yılının ikinci yarısından itibaren hisse senedi piyasasına artan ilgisi pandemi süreciyle hızlanarak devam etti. TSPB verileri yerli yatırımcıların söz konusu ilgisinin de etkisiyle 2019 ve 2020 yıllarında halka açık şirketlerin piyasa değerinde yaşanan artış, 2021 yılının Şubat ayından itibaren yerini düşüşe bıraktı. Bu yılın Ocak sonu itibariyle 1 trilyon 826 milyar TL olan halka açık şirketlerin piyasa değeri, son dört ayda yüzde 9,4 oranında değer kaybederek mayıs ayı sonunda 1 trilyon 669 milyar liraya geriledi.
| Finansal Varlıklar (Milyon TL) | 2020/05 | 2020/12 | 2021/05 |
| Yurtiçi Yerleşikler | 4.466.331 | 5.280.975 | 5.677.106 |
| TL Mevduat* | 1.404.468 | 1.498.053 | 1.645.508 |
| Döviz Tevdiat Hesabı* | 1.359.318 | 1.788.982 | 1.922.897 |
| Devlet İç Borçlanma Senedi | 1.059.360 | 1.156.751 | 1.197.993 |
| Eurobond (Kamu) | 200.740 | 252.524 | 287.018 |
| Eurobond (Özel) | 62.197 | 75.710 | 83.486 |
| Pay Senedi | 239.680 | 380.788 | 405.322 |
| Özel Sektör Borçlanma Aracı | 117.323 | 96.527 | 97.508 |
| VDMK+VTMK | 23.140 | 31.269 | 37.252 |
| Varant+Sertifika | 106 | 372 | 123 |
| Yurtdışı Yerleşikler | 483.678 | 615.742 | 567.075 |
| TL Mevduat* | 33.064 | 38.793 | 45.440 |
| Döviz Tevdiat Hesabı* | 139.211 | 146.502 | 164.124 |
| Kıymetli Madenler Depo Hesapları* | 2.596 | 3.987 | 4.920 |
| Devlet İç Borçlanma Senedi | 51.358 | 63.016 | 64.692 |
| Pay Senedi | 254.814 | 361.667 | 285.582 |
| Özel Sektör Borçlanma Aracı | 1.588 | 1.079 | 1.241 |
| VDMK+VTMK | 1.048 | 699 | 1.077 |
| Toplam | 4.950.009 | 5.896.718 | 6.244.181 |
*Katılma hesapları dâhildir.
